لیکویید استیکینگ (Liquid Staking)، نوعی سرمایه‌گذاری در یک دارایی قابل معامله در ازای قرار دادن یک ارز دیجیتال در بلاک‌چینی proof-of-stake می‌باشد. بر خلاف استیکینگ سنتی، که توکن‌های کاربر را تا زمانی که از سهام خارج نشوند، قفل می‌کند، لیکویید استیکینگ به کاربران اجازه می‌دهد تا به ارزش دارایی‌های سهام خود برای استفاده در برنامه‌های مالی غیر متمرکز یا سایر پروتکل‌های وب۳ دسترسی داشته باشند.
نحوه عملکرد لیکویید استیکینگ
کاربران ابتدا باید توکن‌های ارز دیجیتال خود (مانند اتر یا سولانا) را در یک قرارداد هوشمند یا پلتفرمی که از استیکینگ پشتیبانی می‌کند، قفل کنند. با انجام این کار، آنها به مکانیزم امنیت و اجماع شبکه بلاکچین کمک می‌کنند و پاداش‌هایی را در قالب توکن‌های اضافی کسب می‌کنند.
در ازای استیکینگ توکن‌ها، کاربران یک دارایی سهام یا مشتقات به نام توکن لیکویید استیکینگ (LST)(Liquid Staking Token) دریافت می‌کنند. LSTها نشان‌دهنده‌ی توکن‌های استیک شده هستند و می‌توانند ه عنوان وثیقه در پروتکل‌های وام‌دهی استفاده شوند یا در پلتفرم‌های مختلف DeFi معامله شوند.
نمونه‌ای از لیکویید استیکینگ
پلتفرم غیرمتمرکز Lido Finance به کاربران این امکان را می‌دهد که اتر خود را به اشتراک بگذارند و در ازای آن دارایی به نام stETH یا staked ETH دریافت کنند. این توکن های stETH نشان دهنده ETH سهام کاربران در اتریوم است. این LST را می‌توان در برنامه‌های مختلف DeFi استفاده کرد در حالی که کاربر هنوز پاداش‌های استیکینگ را دریافت می‌کند.
یکی از محبوب‌ترین پروتکل‌ها برای این نوع استیکینگ بر اساس ارزش کل قفل شده، Lido است.
متمرکز در مقابل غیر متمرکز
صرافی‌های کریپتو مانند کوین‌بیس و بایننس روش‌های متمرکزی را برای لیکویید استیکینگ ارائه می‌کنند. کاربران دارایی‌های ارز دیجیتال خود را به یک پلتفرم متمرکز واگذار می‌کنند که به عنوان نگهبان و اپراتور استیکینگ از طرف کاربران عمل می‌کند.
پلتفرم‌های لیکویید استیکینگ متمرکز، راحتی را برای کاربرانی که شاید فاقز تخصص فنی برای شروع این کار باشند، فراهم می‌کند. اما همچنین کاربران را در معرض ریسک‌های مرتبط با پلتفرم‌ها متمرکز مانند ورشکستگی، سوء مدیریت یا مسائل نظارتی قرار می‌دهد.
پروتکل‌های غیرمتمرکز لیکویید استیکینگ، مانند Lido Finance و Rocket Pool، نقاط ضعف را حذف می‌کنند. کاربران بر دارایی‌های خود حاکمیت دارند و نیازی به اعتماد به واسطه‌های متمرکز نیست. با این حال، لیکویید استیکینگ غیرمتمرکز ممکن است نیازمند تخصص فنی web3 مانند آشنایی با پروتکل‌های غیرمتمرکز یا قراردادهای هوشمند باشد. کاربران همچنین باید عواملی مانند gas fee، خطرات قرارداد هوشمند و تراکم شبکه را در انجام این کار در نظر بگیرند.
در اینجا چند نکته قابل توجه است:
- ریسک‌های قرارداد هوشمند: پلتفرم‌های لیکویید استیکینگ به قراردادهای هوشمند متکی هستند. کاربران در معرض خطرات قرارداد هوشمند، از جمله آسیب‌پذیری‌ها، باگ‌ها و سوء استفاده‌ها قرار دارند. این موضوع می‌تواند منجر به از دست دادن توکن‌های آنها شود.
- کاهش حقوق حاکمیتی: هنگامی که کاربران توکن‌های خود را روی پلتفرم‌های Liquid Staking قرار می‌دهند، ممکن است از برخی حقوق حاکمیتی مرتبط با توکن‌های خود، مانند حق رای در پروتکل‌های حاکمیت زنجیره‌ای صرف نظر کنند. این می‌تواند توانایی کاربران را برای مشارکت در تصمیم گیری های حاکمیت شبکه محدود کند.
