در دنیای امروز که فناوری‌های دیجیتال به سرعت در حال پیشرفت هستند، طلا هم به عنوان یکی از قدیمی‌ترین ذخایر ارزش جهان، دچار تحول شده است. با ظهور فناوری بلاکچین و توکن‌های دیجیتال، طلا اکنون به شکلی دیجیتال در قالب توکن‌های طلا مانند پکس گلد (Pax Gold) و تتر گلد (Tether Gold) عرضه می‌شود. این مقاله به بررسی و مقایسه‌ی این دو توکن طلا می‌پردازد تا به سرمایه‌گذاران و کاربران کمک کند تا بهترین گزینه را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنند. در ابتدا، به تکامل پول و نحوه ورود طلا به دنیای دیجیتال می‌پردازیم و سپس به مزایا، چالش‌ها و ویژگی‌های خاص هر یک از توکن‌ها خواهیم پرداخت.
تکامل پول
قبل از ظهور بیتکوین و فناوری‌های مرتبط با آن، هیچ جایگزینی برای پول فیات (مثل دلار، ریال، یورو و…) وجود نداشت. اما اکنون، با ظهور این گزینه‌های جدید، افراد می‌توانند در انتخاب نوع پول، خودشان بر اساس ویژگی‌های مختلف آن‌ها، اولویت‌هایشان را تعیین کنند. تکامل پول، به‌ویژه با ظهور بیتکوین، با فرآیند جدا شدن و بازتعریف اصول پولی همراه بوده است.
جداسازی اصول پولی
در این مسیر، پول بر اساس سه اصل کلیدی تعریف می‌شود که باهم مرتبط هستند اما اساساً متمایزند:
- پایه‌ی کمیابی (Scarcity Basis)(Store-of-value): به مفهوم کمیابی یا توانایی حفظ ارزش در طول زمان اشاره دارد.
- ثبات قیمت (Price Stability)(Unit-of-account): به میزان ثبات قیمت و استفاده از یک دارایی به عنوان واحدی برای سنجش ارزش اشاره دارد.
- کارایی معاملاتی (Transactional Utility)(Medium-of-exchange): به کارایی و قابلیت استفاده از یک دارایی به عنوان واسطه‌ای برای مبادله و انجام تراکنش‌ها اشاره دارد.
| دارایی | پایه‌ی کمیابی | ثبات قیمت | کارایی معاملاتی |
|---|---|---|---|
| طلای فیزیکی | کمیابی زمین‌شناختی | بسیار بالا | بسیار پایین: قابلت حمل کم برای ارزش‌های بالا، تقسیم‌پذیری کم برای ارزش‌های کوچک؛ هزینه‌های بالای نگهداری |
| اوراق بهادار طلایی | کمیابی زمین‌شناختی + اعتماد به صادرکننده | بالا | پایین: قابلیت حمل و تقسیم بهتر، همچنان نیاز به حمل و نقل فیزیکی |
| اوراق بهادار فیات | اعتماد به مقامات پولی | متوسط | متوسط: قابلیت حمل و نقل دیجیتال؛ کارایی داخلی؛ پرداخت‌های جهانی کند و پرهزینه |
| بیتکوین | کمیابی برنامه‌ریزی شده و غیرقابل تغییر | بسیار پایین | بسیار بالا: زیرساخت‌های پرداخت جهانی انقلابی |
| استیبل‌کوین‌های مبتنی بر فیات | اعتماد به مقامات پولی و صادرکننده | متوسط | بسیار بالا |
| استیبل‌کوین‌های مبتنی بر طلا | کمیابی زمین‌شناختی + اعتماد به صادرکننده | بالا | بسیار بالا |
ترکیب ویژگی‌ها و ظهور توکن‌های طلا
استیبل‌کوین‌های مبتنی بر طلا از ترکیب ویژگی‌های طلا و ارز دیجیتال به وجود آمدند. این توکن‌ها، مانند طلا، از کمیابی طبیعی و ارزش ذخیره‌ای برخوردارند و همزمان، با داشتن ماهیت دیجیتال، از نظر کاربرد و انتقال به‌مراتب سریع‌تر و آسان‌تر هستند. در واقع، این ترکیب به کاربران امکان می‌دهد از مزایای ثبات قیمت طلا بهره‌مند شوند، در حالی که مانند یک دارایی دیجیتال، می‌توانند آن را به سرعت و با هزینه کمتر در سطح جهانی انتقال دهند.
امروزه، سرمایه‌گذاران یا باید طلای فیزیکی باکیفیت (مانند شمش‌های بزرگ) را خریداری کنند که گران‌قیمت است و نگهداری و انتقال آن دشوار، یا اینکه به معاملات طلا از طریق ابزارهای مالی نظیر ETF، طلاهای غیرمستقیم یا قراردادهای آتی بپردازند که مالکیت مستقیم بر طلای فیزیکی را به همراه ندارد. این امر باعث می‌شود که در دسترس بودن و نقدینگی طلا، به قیمت از دست دادن مالکیت فیزیکی آن باشد. در واقع توکنیزه کردن طلا برای حل این مشکل بوده است.
توضیح فرآیند توکنیزه کردن طلا و اهمیت آن
توکنیزه کردن طلا به معنای ایجاد نمایه دیجیتالی از یک مقدار مشخص طلای فیزیکی در بستر بلاکچین است. در این فرآیند، هر واحد از توکن طلایی که صادر می‌شود، به میزان معینی از طلای فیزیکی (مثلاً یک اونس طلا) پشتیبانی می‌شود که معمولاً در خزانه‌های امن نگهداری می‌گردد. این توکن‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا بدون نیاز به ذخیره و انتقال فیزیکی طلا، به دارایی‌های دیجیتال معادل طلا دسترسی داشته باشند. این فرآیند به طرز چشمگیری نقدپذیری طلا را افزایش داد و امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را در بسترهای دیجیتال فراهم می‌سازد.
مزیت‌ها و چالش‌ها توکن‌های طلا:
مزیت‌های اصلی توکن‌های طلا شامل موارد زیر می‌شوند:
- دسترسی جهانی: توکن‌های طلا مانند پکس گلد و تتر گلد به کاربران در سراسر جهان امکان دسترسی به طلا را می‌دهند، بدون نیاز به محدودیت‌های جغرافیایی و مشکلات حمل و نقل فیزیکی.
- نقدپذیری بالا: این توکن‌ها در صرافی‌های دیجیتال به راحتی خرید و فروش می‌شوند، که به افزایش نقدپذیری طلا کمک می‌کند.
- شفافیت و امنیت: با استفاده از فناوری بلاکچین، تمامی تراکنش‌ها و موجودی‌ها به‌صورت شفاف و غیرقابل تغییر ثبت می‌شوند.
با این حال، توکن‌های طلا با چالش‌هایی نیز مواجه هستند:
- مقررات قانونی: مسائل مربوط به تطابق با قوانین مالی و ضدپولشویی در کشورهای مختلف، می‌تواند مانعی برای پذیرش گسترده‌تر این توکن‌ها باشد.
- نگهداری فیزیکی پشتوانه: نیاز به ذخیره و مدیریت طلای فیزیکی در خزانه‌های امن، می‌تواند هزینه‌های عملیاتی بالایی را برای صادرکنندگان ایجاد کند.
- خطرات تکنولوژیکی: مانند هر دارایی دیجیتال دیگری، توکن‌های طلا نیز ممکن است در معرض خطرات تکنولوژیکی نظیر هک و مشکلات امنیتی قرار بگیرند.
بیشتر بخوانید: توکن سازی (Tokenization) چیست؟
معرفی کلی پکس گلد (Pax Gold) و تتر گلد (Tether Gold)
تاریخچه و اهداف ایجاد هر یک
پکس گلد (Pax Gold) در سال ۲۰۱۹ به عنوان یک استیبل کوین مبتنی بر طلا توسط کمپانی Paxos معرفی شد. هدف این پروژه، ارائه یک دارایی دیجیتال است که ارزش آن به طلا متصل باشد و به کاربران این امکان را بدهد که از مزایای طلا به‌عنوان یک دارایی امن بهره‌مند شوند. شرکت سازنده پکس گلد، به دنبال ارتقاء شفافیت و اعتماد در بازار دارایی‌های دیجیتال بوده و تاکید زیادی بر انطباق با مقررات دارد.
تتر گلد (Tether Gold) نیز در سال ۲۰۲۰ توسط شرکت Tether راه‌اندازی شد و هدف آن ارائه یک راه‌حل مشابه برای سرمایه‌گذاران است. این توکن به طلا متصل است و برای افرادی طراحی شد که می‌خواهند به راحتی به طلا دسترسی داشته باشند و از نوسانات بازار ارزهای دیجیتال دوری کنند. تتر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین ارائه‌دهندگان استیبل کوین‌ها، با ایجاد تتر گلد، به دنبال تسهیل سرمایه‌گذاری در طلا به‌صورت دیجیتال بود.
خلاصه‌ای از نحوه عملکرد و تفاوت‌های کلیدی
هر دو استیبل کوین، پکس گلد و تتر گلد، به‌صورت یک به یک با طلا پشتیبانی می‌شوند. به این معنا که هر توکن معادل یک اونس طلا در ذخایر واقعی است. با این حال، چند تفاوت کلیدی بین این دو وجود دارد:
- مدیریت و پشتیبانی: پکس گلد تحت نظارت کامل و شفافیت بیشتری از سوی Paxos عمل می‌کند. کاربران می‌توانند به‌راحتی به اطلاعات مربوط به ذخایر طلا دسترسی پیدا کنند. از طرف دیگر، تتر گلد به عنوان بخشی از اکوسیستم تتر عمل می‌کند و بر اساس مدل مشابه با سایر توکن‌های تتر کار می‌کند به این معنا که ذخایر طلای آن مشخص نیست.
- قابلیت انتقال و کاربرد: در حالی که هر دو توکن به‌عنوان دارایی‌های دیجیتال عمل می‌کنند، تتر گلد بیشتر بر روی قابلیت‌های تبادل، انتقال سریع و کامزد نسبتاً پایین متمرکز است. در حالی که پکس گلد به‌دنبال ارائه تجربه‌ای امن‌تر و شفاف‌تر برای سرمایه‌گذاران است.
- انطباق با مقررات: پکس گلد تأکید بیشتری بر رعایت مقررات دارد و به‌دلیل ارتباط نزدیک با نهادهای مالی، از نظر قانونی شرایط بهتری دارد. تتر گلد نیز به دلیل شناخته‌شده بودن تتر و حجم معاملات بالا، مقبولیت زیادی در بازار دارد.
این تفاوت‌ها به کاربران این امکان را می‌دهد که با توجه به نیازهای خود، یکی از این دو استیبل کوین را انتخاب کنند.
جدول مقایسه
اطلاعات جدول زیر مربوط به تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ از منبع CoinGecko می‌باشد:
| ویژگی | پکس گلد (PAX Gold) | تتر گلد (Tether Gold) |
|---|---|---|
| مارکت کپ (Market Cap) | $540,941,226 | $677,109,594 |
| ارزش کل به صورت تمام (Fully Diluted Valuation) | $540,941,226 | $677,109,594 |
| حجم معاملات ۲۴ ساعته (24 Hour Trading Volume) | $20,192,658 | $8,466,384 |
| ارزش کل قفل شده (Total Value Locked – TVL) | $540,455,441 | $676,398,017 |
| عرضه در گردش (Circulating Supply) | 195,952 | 246,524 |
| عرضه کل (Total Supply) | 195,952 | 246,524 |
| حداکثر عرضه (Max Supply) | ∞ | ∞ |
| تعداد صرافی‌های ارائه دهنده | 52 | 41 |
| چند نمونه صرافی معتبر که در آن لیست شدند | LBank, Binance, Binance US, Bybit, CoinEx, KuCoin, Phemex, Uniswap v2 and v3 | CoinEx, OKX, Uniswap v2 and v3 |
| وایت پیپر | لینک دانلود پی‌دی‌اف از سایت پکس | لینک دانلود پی‌دی‌اف از سایت تتر |
| محل ذخیره پشتوانه فیزیکی طلا | Brink’s bullion vaults در لندن (LBMA) | مکان نامشخص در سوئیس |
پکس گلد یا تتر گلد، کدام را بخریم؟
انتخاب بین پکس گلد (PAXG) و تتر گلد (XAUT) به ترجیحات و نیازهای شما بستگی دارد. در اینجا چند نکته مهم برای کمک به تصمیم‌گیری شما ارائه شده است:
اگر به دنبال گزینه‌ای هستید که از شفافیت بیشتری برخوردار باشد، پکس گلد (PAXG) انتخاب مناسبی است. این ارز دیجیتال به شما این امکان را می‌دهد که مطمئن باشید طلای شما به‌صورت امن در انبارهای Brink’s در لندن ذخیره شده است. این موضوع می‌تواند آرامش خاطر بیشتری به شما بدهد و اطمینان حاصل کند که سرمایه‌گذاری شما تحت نظارت دقیق قرار دارد.
همچنین اگر می‌خواهید با سرمایه کمتری شروع کنید، باز هم پکس گلد گزینه ایده‌آل‌تری است، زیرا هیچ حداقل سرمایه‌گذاری برای خرید آن وجود ندارد. شما می‌توانید حتی با مقادیر جزئی نیز وارد این بازار شوید.
اما اگر به تتر گلد (XAUT) فکر می‌کنید، ممکن است بخواهید به این نکات توجه کنید: اگر شفافیت و محل نگهداری طلا برایتان چندان مهم نیست و از عدم مشخص بودن مکان ذخایر XAUT نگرانی ندارید، این گزینه می‌تواند برای شما مناسب باشد. همچنین، تتر گلد معمولاً کارمزدهای پایین‌تری دارد، بنابراین اگر هزینه‌ها برای شما اهمیت زیادی دارد، این موضوع می‌تواند مزیت خوبی باشد.
توجه داشته باشید که برای خرید تتر گلد از وبسایت رسمی خودش، باید با حداقل 50 اونس طلا خرید کنید، که ممکن است برای برخی از سرمایه‌گذاران چالش‌برانگیز باشد. اما در صرافی‌ها می‌توانید آن را با قسمت‌های کوچکتر معادل 0.000001 اونس طلا هم خریداری کنید.
این درحالی است که برای خرید پکس گلد از وبسایت رسمی خودش، می‌توانید حداقل 0.01 اونس طلا بخرید، که به همراه کارمزد باید 0.03 اونس طلا پرداخت کنید. در صرافی‌ها نیز می‌توانید آن را تا 18 رقم اعشار کوچک بخرید.
در نهایت، باید به خاطر داشته باشید که سرمایه‌گذاری در هر نوع ارز دیجیتال شامل ریسک‌هایی است. بنابراین قبل از تصمیم‌گیری، حتماً تحقیقات کافی را در مورد پکس گلد و تتر گلد انجام دهید. بهترین انتخاب برای شما به نیازها و سطح ریسک‌پذیری‌تان بستگی خواهد داشت.
از مقالات دیگر مهرانیاک: طلا و تاثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی ایران و اسرائیل بر آن
