- اثبات کار (Proof of Work)(PoW) و اثبات سهام (Proof of Stake)(PoS) مکانیزم‌های توافقی هستند که در شبکه‌های ارزهای دیجیتال برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌شوند.
- به طور خلاصه، PoW شامل کاربرانی است که الگوریتم‌های محاسباتی پیچیده را جهت اضافه کردن بلاک‌های جدید به زنجیره‌ی بلاکچین، حل می‌کنند.
- PoS به کاربران اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را بر اساس مقدار ارزی که در اختیار دارند و مایلند برای امنیت شبکه استیک (Stake) کنند، اعتبارسنجی می‌نمایند.
درک اثبات کار (PoW)
اثبات کار (PoW)، اولین مکانیزم اجماع بلاکچین بود که به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. این الگوریتم کاربران را ملزم می‌کند تا قبل از ارسال تراکنش‌های جدید به شبکه، معماهای محاسباتی سخت را حل کنند. این کار به عنوان ماینینگ هم شناخته می‌شود. صرف زمان، قدرت محاسباتی و انرژی هزینه‌ی اقدامات متقلبانه را بالا می‌برد. بیتکوین (Bitcoin)، از PoW استفاده می‌کند.
همانطور که ارزهای دیجیتال PoW محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند، حل معماهای آن، سخت‌تر شده است و به قدرت محاسباتی بیشتری نیاز دارد. رایانه‌های شخصی اغلب فاقد قابلیت‌های پردازشی برای استخراج ارزهای دیجیتال هستند. این منجر به استفاده از مدارهای مجتمع با کاربرد خاص (Application-specific integrated circuit)(به اختصار: ASIC) می‌شود. افزایش تقاضا برای قدرت محاسباتی منجر به مصرف انرژی قابل توجهی می‌شود و بیتکوین به تنهایی به اندازه برخی کشورهای کوچک، انرژی مصرف می‌کند.
درک اثبات سهام (PoS)
اثبات سهام (PoS)، رویکردی متفاوت برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و دستیابی به اجماع در شبکه‌ی بلاکچین است. برخلاف PoW که به استخراج متکی است، PoS به کاربرانی که مقداری ارز دیجیتال دارند اجازه می‌دهد در استیکینگ شرکت کنند. در PoS، هرچه یک کاربر ارز دیجیتال بیشتری داشته باشد و مایل باشد برای امنیت شبکه، دارایی خود را استیک کند، شانس انتخاب شدن او برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها بیشتر می‌شود. اتریوم (Ethereum)، در سال ۲۰۲۲ با ارتقا به ETH2، از PoW به PoS تغییر پیدا کرد.
کاربران می‌توانند به روش‌های مختلف در PoS شرکت کنند. به عنوان مثال، آنها می‌توانند اعتبارسنج یا ولیدیتور (Validator) باشند. به این صورت که بلاک‌های تراکنش را برای ارسال به شبکه جمع آوری کنند، یا می‌توانند ارز دیجیتال خود را به یک اعتبارسنج دیگر واگذار کنند و در جوایز سهیم شوند.
این مطلب را هم بخوانید: استیکینگ چگونه کار می‌کند و بازدهی آن از کجا می‌آید؟
PoW در مقابل PoS: تفاوت های کلیدی
تفاوت اصلی بین PoW و PoS در فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌های جدید به بلاکچین نهفته است. PoW با حل معماهای سخت توسط کاربران انجام می‌شود، در حالی که PoS به استیکینگ ارز بستگی دارد.
در PoW، اولین ماینری که معما را حل کند، پاداش دریافت می‌نماید. این می‌تواند منجر به یک محیط رقابتی و مصرف انرژی قابل توجهی گردد. از طرف دیگر، PoS مصرف انرژی کمتری دارد و امکان مشارکت بیشتر را فراهم می‌کند زیرا به سخت‌افزار تخصصی نیاز ندارد.
محدودیت‌های PoW و PoS
در حالی که هر دو PoW و PoS مزایای خود را دارند، محدودیت‌هایی نیز دارند. مصرف انرژی بالای PoW و نیاز به سخت افزار تخصصی، باعث دسترسی کمتر و عدم سازگاری با محیط زیست است. از سوی دیگر، PoS، در حالی که مصرف انرژی کمتری دارد، می‌تواند منجر به متمرکز شدن قدرت شود. زیرا آنهایی که دارایی بیشتری برای استیکینگ دارند، شانسشان برای انتخاب شدن به عنوان اعتبارسنج تراکنش‌ها، بیشتر خواهد شد.
آینده‌ی PoW و PoS
همانطور که فضای کریپتوکارنسی به تکامل خود ادامه می‌دهد، مکانیزم‌های اجماع نیز تغییر می‌کنند. بسیاری از پروژه‌های جدید، به دلیل مصرف انرژی کمتر و افزایش دسترسی، PoS را انتخاب می‌کنند. با این حال، PoW روشی پرمصرف و آزمایش‌شده، به‌ویژه برای کریپتوکارنسی‌های شناخته‌شده مانند بیتکوین باقی می‌ماند. همانطور که صنعت به نوآوری خود ادامه می‌دهد، ممکن است شاهد توسعه‌ی مکانیزم‌های اجماع جدیدی باشیم که به دنبال ترکیب عناصر هر دو روش هستند.
