DePIN چیست؟

با ظهور بلاکچین و علاقه‌ی فزاینده به راه حل‌های غیرمتمرکز، دیپین (DePIN)، در حال حاضر، یک موضوع مورد علاقه ظاهر شده است. گفته می‌شود در حالی که هنوز DePIN در مراحل اولیه است، این پتانسیل را دارد که مدل‌های زیرساخت موچود را در طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها، مختل کند.

DePIN مخفف «Decentralized Physical Infrastructure Network» و به معنای شبکه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز است. این اصطلاحی جامع برای شبکه‌هایی است که از فناوری بلاکچین برای تمرکززدایی کنترل و مالکیت زیرساخت‌های فیزیکی در دنیای واقعی استفاده می‌کنند.

در دنیای سنتی، زیرساخت‌های فیزیکی مانند شبکه‌های اطلاعات، حمل‌ونقل یا شبکه‌های الکتریکی، تحت مالکیت و مدیریت نهادهای متمرکز بوده‌اند. پروژه‌های DePIN به دنبال جایگزینی آن با ایجاد شبکه‌های همتا به همتا (P2P) هستند که در آن افراد می‌توانند منابع فیزیکی خود را به اشتراک بگذارند و کنترل مشترکی بر شبکه داشته باشند.

می‌گویند که DePIN یک Airbnb در دنیای Web3 است! در Airbnb، افراد می‌توانند ملک‌های خود را برای اجاره به مسافران ثبت کنند.  DePIN هم به این گونه از قدرت جامعه استفاده می‌کند. هدف پروژه‌های DePIN ارتقای مشارکت فعال جامعه با ارائه‌ی اختیارات تصمیم‌گیری به کاربران با پاداش‌های غیرمتمرکز و ارزهای دیجیتال است که ارزش آن در کنار اندازه شبکه افزایش می‌یابد.

این که پروژه‌های دیپین مبتنی بر بلاکچین هستند، باعث می‌شود که شفاف‌تر باشند، کمتر به یک مرجع تکیه کنند و کمتر در برابر نقاط شکست آسیب‌پذیر باشند. علاوه بر این، از آنجایی که شرکت کنندگانِ DePINها، به عنوان تصمیم گیرندگان جمعی محسوب می‌شوند، جامعه‌ی هدایت شده می‌تواند در مدیریت پلتفرم‌ها انعطاف پذیرتر و کارآمدتر باشد.

موارد استفاده DePIN

دیپین، در زمینه‌های مختلفی از جمله امور مالی غیرمتمرکز، ذخیره سازی اطلاعات، مخابرات، حمل و نقل و مراقبت های بهداشتی، کاربرد دارد. یکی از معروف‌ترین پروژه‌های دیپین، فایل کوین است. Filecoin یک پلتفرم ذخیره‌سازی اطلاعات همتا به همتا و غیرمتمرکز است که امنیت و ثبات را با استفاده از شبکه‌ای از رایانه‌های فردی تضمین می‌کند. ارائه دهندگان فضای ذخیره‌سازی اطلاعات، برای ذخیره‌سازی مطمئن داده‌ها در یک دوره‌ی زمانی معین، توکن‌های FIL پاداش می‌گیرند. برخی دیگر از نمونه‌های شاخص دیپین عبارتند از: Render, Livepeer, Akash Network, Helium, AIOZ و Hivemapper.

کرم اوزکان، بنیانگذار و مدیر عامل Soar Robotics، شرکت پشتیبان پروژه پویایی دیپین، Soarchain است. وی گفت: «در یک جمله، DePIN در مورد هوشمندسازی و چابک کردن زیرساخت‌ها با همسو کردن انگیزه‌های شرکت‌کنندگان است.»

هدف Soarchain ایجاد یک زیرساختِ بر اساس توکن و مبتنی بر دیتا و اتصال به طور خاص برای صنعت حمل و نقل است. این به وسایل نقلیه اجازه می‌دهد تا اطلاعات را به طور ایمن جمع آوری و به اشتراک بگذارند. تا بتوانند ایمنی و کارایی در حمل و نقل را بهبود بخشند.

دیپین و هوش مصنوعی

به جز حمل و نقل، اوزکان گفت که دیپین را به نفع رشد آینده‌ی هوش مصنوعی می‌بینید. وی گفت:‌ «یکی از مشکلاتی که هوش مصنوعی امروز دارد، نبود پردازنده‌های گرافیکی کافی، کلاسترهای CPU و اساساً قدرت محاسباتی است. در حوزه‌ی هوش مصنوعی، نوآوری بسیار سریعتر از توسعه‌ی مرکز اطلاعات بود، بنابراین به همین دلیل است که این مشکل وجود دارد.»

مدیر عامل Soarchain پتانسیل را در شبکه‌های اطلاعات DePIN مبتنی بر توکن و تحت رهبری جامعه می‌بیند که مقیاس‌پذیری و چابکی مورد نیاز هوش مصنوعی را در حال حاضر، ارائه می‌دهد.

همانطور که این مفهوم گسترش بیشتری پیدا می‌کند، چندین پروژه دپین شروع به جمع آوری بودجه از سرمایه گذاران خطرپذیر کرده‌اند. Blockless که بر روی ارائه پشتیبانی از توان محاسباتی غیرمتمرکز کار می‌کند، ماه گذشته اعلام کرد که ۸ میلیون دلار در دورهای فاندینگ خود، سرمایه جمع آوری کرده است. WeatherXM، یک پروژه دپین است که پیش‌بینی‌های محلی و دقیق آب و هوا را از دیتاهای محیطی ذخیره‌شده در Filecoin تولید می‌کند. این پروژه هم ۷/۷ میلیون دلار بودجه سری A جمع‌آوری کرد.

این مطلب را هم مطالعه نمایید: بهترین لپتاپ مناسب ترید در ۲۰۲۴

چالش‌های آینده

با تمام این‌ها، DePIN به عنوان یک زمینه‌ی نسبتاً نوپا، با چالش‌های مواجه است. اوزکان گفت: «محیط فیزیکی قابل کنترل نیست، بنابراین قابلیت همکاری، مقیاس‌پذیری یا هر چیزی که به ایمنی سیستم‌های کلی مربوط می‌شود هنوز چالش بر انگیز است.»

تایید شرکت کنندگانِ دیپین یکی دیگر از موانع باقی مانده است. اوزکان گفت: «شما یک ورودی بدون مجوز از سخت‌افزارها و زیرساخت‌های مختلف دارید، به همین دلیل است که باید آن‌ها را تایید کنید که آیا قابل قبول، ضد دستکاری و همه این موارد هستند یا خیر.»

توسعه‌دهنده‌ی دیپین گفت که این فناوری می‌تواند به اندازه‌ی زمانی که راه‌آهن‌ها برای اولین بار معرفی شدند تأثیر بگذارد. اما برای پذیرش بیشتر در بین افراد، باید به نوآوری خود ادامه دهد.